Η εμπειρία του Σινεμά: Αγγλία vs Eλλάδα

Στο Γυμνάσιο και το Λύκειο ο κινηματογράφος κι εγώ γίναμε κολλητοί. Τώρα που γύρισα στο παλιό μου δωμάτιο και άρχισα να συγυρίζω τα παλιά μου πράγματα, βρήκα ένα ολόκληρο κουτί που έλεγε σινεμά το οποίο περιήχε τις ταινίες που είδα - και δεν είδα - την σχολική χρονιά 1996-1997. Μιλάμε για φοβερή οργάνωση! Μέχρι και τα αποκόμματα έχω. Ίσως έφταιγε το ότι τότε - Τρίτη Γυμνασίου δηλαδή - οι φίλες μου κι εγώ τρέχαμε κάθε σάββατο στο Village στο Μαρούσι. Πόρωση φοβερή. Μην σου πω ότι συνήθως τις βλέπαμε δύο δύο τις ταινίες. Φυσικά επειδή είμαι από τα άτομα τα οποία μεν τελειώνουν κάτι αλλά βαριούνται εύκολα, τέτοιο αρχείο έχω μόνο από εκείνη την χρονιά. Όχι ότι δεν συνέχιζα να πηγαίνω σινεμά, απλά δεν ήμουν τόόόσο οργανωμένη. Έτσι κι αλλιώς ήταν φοβερά σπασικλίστικο εκείνο που είχα κάνει εκείνη τη χρονιά.

Και κάποια στιγμή πήγα στην Αγγλία. Πρέπει να πω ότι αν η Αγγλία μειονεκτεί σε ένα πράγμα σε σχέση με την Ελλάδα, αυτό είναι το σινεμά. Για να μην παρεξηγούμαστε και οι δύο χώρες μειονεκτούν σε σχέση με την Γαλλία. Στην Αγγλία το σινεμά δεν είναι καθόλου μέσα στην κουλτούρα των μέσων ανθρώπων, κατά την γνώμη μου για τρεις λόγους.

Πρώτον, το σινεμά είναι πανάκριβο! Μιλάμε για 8-14 λίρες (ανάλογα το σινεμά) που σημαίνει 10-20 ευρώ (ανάλογα με την ισοτιμία λίρας-ευρώ). Επίσης ακόμα ακριβότερα είναι αυτά που μπορείς να φας και να πιεις στο σινεμά. Με λίγα λόγια δεν μπορείς να πας στο σινεμά χωρίς να ξοδέψεις μίνιμουμ 10 λίρες, δηλαδή 12 ευρώ.

Αυτό το point μου επιτρέπει να περάσω στον δεύτερο λόγο που δεν είναι τόσο διαδεδομένο το σινεμά στην Αγγλία. Με τα ίδια χρήματα μπορείς να πάρεις 3 pints (αν βάλεις και άλλα 50p) ή 2 μεγάλα ποτήρια κρασί. Με αυτά τα ποτά μπορείς να περάσεις άνετα 3-4 ώρες με τους φίλους σου, τις ώρες δηλαδή σχεδόν που μπορείς να κάτσεις στην pub αν πας μετά την δουλειά. Άρα, το σκεπτικό τους είναι "Δουλεύω από 9-7 (έτσι έχει καταντήσει για τους περισσότερους το ωράριο) και μου μένουν 5 ώρες μέχρι να κλείσουν οι pub. Βάλε μια ώρα να φάω κάτι, βάλε άλλη μισή ώρα μέχρι να πάω εκεί που πρέπει να πάω, μου μένουν 3,5 ώρες, οι οποίες θα είναι οι ώρες που επιτέλους θα μπορώ να διασκεδάσω με τους φίλους μου. Γιατί να θέλω να κλειστώ για τις 2,5 από αυτές να δω μια ταινία χωρίς να μπορώ να τους μιλήσω; Έτσι κι αλλιώς μπροστά σε μια οθόνη ήμουν όλη μέρα." Αυτό είναι το σκεπτικό τους και τους καταλαβαίνω απόλυτα!!!!!

Τρίτος λόγος, και τελευταίος, οι ταινίες που παίζονται είναι κατά την πλειοψηφία τους blockbuster και παντού οι ίδιες. Ακόμα και αν αγνοήσεις το γεγονός ότι είναι σπάνιο να παίξουν ταινίες που δεν είναι στα αγγλικά. Στην Ελλάδα πάλι καλά υπάρχουν πολλά ανεξάρτητα σινεμά. Δεν ξερώ δηλαδή πόσο ανέξαρτητα είναι στην ουσία αλλά τουλάχιστον δεν είναι village. Στην Αγγλία είναι σπάνιο να βρεις ανεξάρτητα σινεμά. Στην Οξφόρδη είχαμε 2 αλλά νομίζω ότι ήταν εξαίρεση. Στο Λονδίνο νομίζω υπάρχουν 8 (Empire, 2 σινεμά Curzon, δύο στο Notting Hill, ένα στο greenwich, ένα στο Brixton, cine lumiere) - μπορεί να υπάρχουν κι άλλα δηλαδή αλλά μάλλον ένα δυο. Υπάρχει και μια ανεξάρτητη αλυσίδα που λέγεται "Screen on the ταδε" (π.χ. Baker street, Green etc). Όλα τα υπόλοιπα είναι είτε ODEON, είτε VUE, είτε UGC. Και παίζουν τις ίδιες ταινίες οι οποίες είναι και κατά το 95% blockbuster! Αν θες να δεις καμιά ταινία της προκοπής πρέπει να πας είτε σε αυτά τα ανεξάρτητα είτε στο National Film Theatre στο South Bank το οποίο εγώ λατρεύω. Αλλά για πολλούς αυτά είναι out of their way. Αν θες να πας κάπου κοντά στο σπίτι σου, πρέπει να πας στις μεγάλες πανάκριβες αλυσίδες να δεις ταινίες για τις μάζες.

Παρόλ' αυτά όσο ήμουν φοιτήτρια συνέχιζα να πηγαίνω πολύ συχνά σινεμά. Στην Οξφόρδη ήταν τέλεια γιατί τα δύο σινεμά που προανέφερα - το Phoenix και το Ultimate Picture Palace (UPP) - όχι μόνο ήταν φτηνά, όχι μόνο παίζαν φοβερής ποικιλίας ταινίες (έχω δει κάτι ταινίες απίστευτες!!!!) αλλά ήταν και πανέμορφα τα σινεμά τα ίδια. Άβολα τα καθίσματα, ο ήχος όχι ο καλύτερος για την εποχή τους, αλλά είχαν την μυρωδιά κινηματογράφου. Ήταν πραγματικά φανταστικά.

Στο Λονδίνο τα πράγματα ήταν πιο δύσκολα. Τα σινεμά που παίζαν λίγο διαφορετικές ταινίες ήταν ελάχιστα και πολύ μακριά από εκεί που έμενα εγώ, οι τιμές μεγαλύτερες (πάλι καλά με την φοιτητική έκπτωση υποφερτές), ο κόσμος πήγαινε λιγότερο σινεμά. Σιγά σιγά άρχισα να πηγαίνω όλο και λιγότερο. Όταν έπαψα να είμαι φοιτήτρια δε, μια φορά το μήνα και αν! Ήταν my treat να πάω στο σινεμά! Ίσως τώρα που το σκέφτομαι έτσι πρέπει να είναι, αλλά ας την αγνοήσουμε αυτή τη σκέψη για την ώρα.

Και φτάνω στο σημείο που μπορώ να μιλήσω για το London Film Festival. Αχ το London Film Festival. Ήθελα τόσο να παω σε τόσες ταινίες. Σχεδόν σε όλες τις προβολές ήταν κάποιος (συνήθως κάποιοι) από την ταινία εκεί που έκανε την εμπείρια ακόμα πιο φανταστική. Ήταν και η ατμόσφαιρα απίστευτη. Αλλά πως να πάω που ήταν τόσο ακριβά; Ήταν που ήταν ακριβό να πας κανονικά σινεμά, ανεβάζαν τις τιμές κατά την διάρκεια του φεστιβάλ. Και ούτε η έκπτωση του membership στο National Film Theatre που είχα με έσωζε, ούτε η φοιτητική έκπτωση. Πολύ απλά δεν είχα να δώσω 200 λίρες (240 ευρώ) σε 2 βδομάδες για να δω 20 ταινίες.

Γιατί αναφέρω τις 2 βδομάδες και τις 20 ταινίες; Γιατί τόσο κρατάνε οι Νύχτες Πρεμιέρας και η κάρτα που πήρα είναι για 25 προβολές. 25 προβολές, συν η πρεμιέρα, και όλα αυτά για 75 ευρώ. Βέβαια δεν νομίζω να πάω σε 25. Κοίταξα το πρόγραμμα αναλυτικά (έψαξα να βρω τα trailers των ταινιών στο youtube, τις ζύγισα γιατί φυσικά δεν πρόκειται να τρέχω από το Δαναό στο Αττικόν και πίσω) και βρήκα ότι μπορώ να πάω σε 21. Δεν γίνεται αλλιώς. Αλλά και πάλι, και σε 10 να πήγαινα πάλι πιο φτηνά θα μου ερχόταν από το Λονδίνο.

To cut the story shortish, περίμενα 9 χρόνια για να μπορέσω να ξαναπάω στις Νύχτες Πρεμιέρας. Κάθε σεπτέμβριο με έπιανε το μαράζι που δεν μπορούσα να πάω. Αλήθεια σου λέω. Ίσως έφταιγε ότι δεν μπορούσα να πάω στο φεστιβάλ του Λονδίνου όσο θα ήθελα. Μπορεί να ακουστεί τρελό αλλά ένας από τους λόγους που χάρηκα που θα γυρνούσα Ελλάδα ήταν αυτό το φεστιβάλ.

Σε πρώτη εντύπωση, πρέπει να πω ότι τότε που πήγα εγώ για τελευταία φορά, το 1999, δεν ήταν και τόσο διαδεδομένο. Όσοι διάβαζαν το περιοδικό Σινεμά το ξέραν και δεν ήταν ποτέ γεμάτες οι αίθουσες. Τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Από ότι είδα σήμερα δηλαδή γιατί δεν ξέρω πως θα είναι οι υπόλοιπες μέρες. Ίσως φταίει ότι δεν είχα πάει τότε στην πρεμιέρα. Φτάνω στο Aττικόν και γίνεται χαμός. Δημοσιογράφοι, φωτογράφοι, άτομα ντυμένα φοβερά κυριλέ. Χαμός. Αλλά και όταν πήρα μερικά από τα εισητήριά μου γινόταν χαμός στην ουρά. Άσε που τα εισητήρια για μερικές ταινίες είχαν εξαντληθεί.

Αλλά νομίζω ότι I killed the punchline γιατί για άλλο άρχισα να μιλάω και άλλα μπήκαν στην μέση. Αυτό που ήθελα να πω είναι ότι η εμπειρία του να πηγαίνεις σινεμά στην Ελλάδα γίνεται διαφορετική από εκείνη της Αγγλίας λόγω του κοινού. Οι Ελληνες όχι μόνο μιλανε στους τεχνικούς ανθρώπους που βάζουν την ταινία, όχι μόνο μιλάνε στην ίδια την ταινία αλλά μιλάνε και μεταξύ τους. Πως να το εξηγήσω... Υπάρχει interaction. Όχι πάντα, αλλά πολλές φορές. Και συνήθως έχει να κάνει με χιούμορ. Κάποιος θα φωνάξει κάτι αστείο, και κάποιος άλλος θα απαντήσει με ένα άλλο αστείο, όλα αυτά μέσα στο σκοτάδι, και οι υπόλοιποι γελάνε. Είναι φοβερό αυτό το συναίσθημα. Ξαφνικά λιγάκι ενώνεσαι με όσους βλέπουν την ταινία. Συνειδητοπιείς ότι δεν βλέπεις μόνος σου την ταινία ή με τους φίλους σου αλλά και με άλλα δεν ξέρω κι εγώ πόσα άτομα.

Σήμερα του δώσαν και κατάλαβαν με τα αστεία. Όλα άρχισαν κατά την διάρκεια των ομιλιών που έγιναν πριν αρχίσει η ταινία (εμείς επειδή ήμασταν στο Απόλλων τις βλέπαμε στην οθόνη - live μεν αλλά όχι μπροστά μας) και τέλειωσαν στις διαφημίσεις. Οι ομιλίες ήταν πάρτον έναν χτύπα τον άλλο. Και αυτό το κατάλαβα ακόμα κι εγώ που όταν κάποιος μιλάει ελληνικά δεν πιάνω συνήθως τι κρύβεται πίσω, ιδιαιτερως όταν αυτός δίνει ομιλίες. Ήταν λίγες οι ομιλίες δεν λέω: μια κοπέλα εν ονόματι Σοφία, η οποία δεν έχω ιδέα ποια είναι, και το μόνο που παρατήρησα ήταν ότι κοιτούσε με έναν τρόπο που θα έλεγες ότι είχε πάρει LSD, ο πρόεδρος του φεστιβάλ, ο πρόεδρος του περιοδικού Σινεμά και μια κυρία (αντιδήμαρχος νομίζω) από το δήμο.

Το τι δούλεμα έπεσε στην κυρία από τον Δήμο δεν λέγεται. Και με το δίκιο τους. Πρέπει να την ξέραν κιόλας γιατί αρχίσαν να γελάνε πριν καν αυτή αρχίσει να μιλάει. Έλεγε κι αυτή κάτι μπαρούφες. Ήταν τόσο κλισέ τα πράγματα που έλεγε, δεν μπορείς να φανταστείς! Και νομίζω ότι αυτή είναι καλλιτεχνική σύμβουλος για τον Δήμο. Τέτοιο δούλεμα δεν το έχω ξανακούσει γιατί ήταν πολύ απλά από πάρα πολλά άτομα συγχρόνως. Ο κινηματογράφος ήταν τεράστιος, άρα παρόλο που δεν ήταν γεμάτος, ήταν εκεί πάρα πολύς κόσμος. Όλος αυτός ο κόσμος να γιουχάει την κυρία. Τέτοιο πράγμα δεν το είχα ξαναζήσει. Αναρωτιέμαι τι έχει κάνει αυτή η κυρία - εκτός από το ότι είναι αμόρφωτη και άρα έχει μια θέση που δεν της αξίζει!

Μετά εμφανίστηκε στην οθόνη ένα μήνυμα που έλεγε Heads Dirty: use cleaning lense. Εντάξει κρύο το αστειάκι και για παιδάκια του Γυμνασίου αλλά έτσι όπως μπήκε πάνω στον κύριο από το περιοδικό Σινεμά είχα πλάκα.

Και τέλος αφού τέλειωσαν οι ομιλίες και δείχναν τις διαφημίσεις σταμάτησε ο ήχος. Τι έκανε λοιπόν το κοινο; 1. χτύπησε παλαμάκια, 2. φώναξε "ήχος" σε διάφορες version, 3. έκανε τις φωνές των ανθρώπων που ήταν μέσα στις διαφημίσεις (αυτό είχε το μεγαλύτερο γέλιο), 4. μια κοπέλα - μετά από αρκετή ώρα - είπε "μας δουλεύετε ρε παιδιά;" και επειδή εκείνη την στιγμή η ταινία που διαφημιζόταν ήταν το "Μίλα μου βρώμικα" κάποιος από την άλλη άκρη της αίθουσας της είπε "Μην μου μιλάς βρώμικα σου λέω!" 5. χτυπήσαν παλαμάκια όταν ξαναήρθε ο ήχος.

Αρχίσαμε λοιπόν την ταινία μέσα στο γέλιο, παρόλες τις καταθλιπτικές - λόγω ηλιθιότητας - ομιλίες, τις καθυστερήσεις και τα τεχνικά προβλήματα. Αυτό δεν είναι εξάλλου ένα μεγάλο συστατικό του Ελληνικού χιούμορ; Ο αυτοσαρκασμός! Και αν αυτός σημαίνει ότι ο κόσμος δεν τσαντίζεται, εμένα μου φτάνει.

Πόσο μου έλλειψε να πηγαίνω σινεμά στην Ελλάδα......

ΥΓ Η ταίνια ήταν τέλεια. An education λεγόταν. Ίσως όμως εμένα να μου άρεσε γιατί ήταν γυρισμένη στην Αγγλία και είχε μάλιστα σκηνές από την Οξφόρδη μου. Αλλά και οι άλλοι νομίζω συγκινήθηκαν.

(To post αυτό πρωτοδημοσιεύτηκε στο λιωμένο χαμόγελο)