Saturday 2 May 2009

Πρωτομαγιά και γαϊντανάκια


Παρόλο που η Πρωτομαγιά καθαυτή (και δη η εργατική) περνάει λίγο-πολύ απαρατήρητη στη σύγχρονη Αγγλία, υπάρχουν αρκετά έθιμα που συνδέονται με τη μέρα αυτή και έχουν τις ρίζες τους σε προ-χριστιανικές παραδόσεις των Δρυίδων. Οι Δρυίδες ήταν Κέλτες πολυθεϊστές που ευημερούσαν στη Βρετανία πριν την εξάπλωση των Ρωμαίων, και οι οποίοι γιόρταζαν την Πρωτομαγιά ως τη μεσαία μέρα του χρόνου (αφού για τους Κέλτες ο τελευταίος μήνας του χρόνου ήταν ο Οκτώβριος). Όταν έφτασαν στην Βρετανία οι Ρωμαίοι, έφεραν μαζί τους τα δικά τους έθιμα, και συγκεκριμένα μια πενθήμερη γιορτή των λουλουδιών, τα Floralia, που γιορταζόταν γύρω στην Πρωτομαγιά. Με τα χρόνια, τα ρωμαϊκά Floralia συνδιάστηκαν με τα υπάρχοντα κελτικά έθιμα, τα οποία στη συνέχεια καταπιέστηκαν από τους Χριστιανούς ως παγανιστικά, επανήλθαν τον Μεσαίωνα, αλλά όχι δριμύτερα, και κατέληξαν στις μέρες μας να γιορτάζονται κυρίως σε προαύλια Δημοτικών σχολείων και σε παραδοσιακές εκδηλώσεις κυρίως στην επαρχία.


Το αγγλικό γαϊντανάκι λέγεται Maypole, δηλαδή Μαγιάτικο Κοντάρι, και είναι από τα πιο χαρακτηριστικά έθιμα της Πρωτομαγιάς. Παλιά οι άνθρωποι συνήθιζαν να κόβουν μικρά δέντρα σε κοντάρια και να τα καρφώνουν στους κήπους τους ως ένδειξη ότι το καλοκαίρι πλησιάζει. Τα κοντάρια τα στόλιζαν με λουλούδια που μάζευαν την Πρωτομαγιά, και χόρευαν γύρω τους γιορτάζοντας έτσι την αναγέννηση της φύσης. Γύρω στον 19ο αιώνα, πρόσθεσαν τις πολύχρωμες κορδέλες, μάλλον επηρεασμένοι από τις ιταλικές θεατρικές παραστάσεις τις εποχής, που χρησιμοποιούσαν πολύχρωμες κορδέλες στα χορευτικά τους. Κάπως έτσι το Μαγιάτικο Κοντάρι, μια παράδοση με ρίζες στις αρχαίες ιεροτελεστίες γονιμότητας, με επιρροές από Δρυίδες, Ρωμαίους και άλλους ευρωπαίους, έφτασε στις μέρες μας να είναι μια πολύχρωμη γιορτή για παιδιά. Κι επειδή μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις, και μια κινούμενη εικόνα ακόμα περισσότερο, δείτε αυτό το βιντεάκι που τράβηξα πέρσυ τέτοια εποχή.



Άλλες μαγιάτικες παραδόσεις που δεν συνηθίζονται πια είναι ο στολισμός των σπιτιών με φρεσκοκομμένα λουλούδια, οι αγώνες τοξοβολίας, το "στεφάνωμα" μιας νεαρής κοπέλας ως May Queen και τα μαγιάτικα στεφάνια. Αντίθετα, μια παράδοση που συνεχίζει μέχρι τις μέρες μας είναι οι παραδοσιακοί χοροί Morris dancing που χορεύονται κυρίως (αλλά όχι μόνο) από άντρες με λουλούδια στα κεφάλια και κουδούνια στα πόδια.


Η φωτογραφία είναι από την περσυνή Westminster Day of Dance. Απ' όσο ξέρω, φέτος δεν γίνεται κάποια ιδιαίτερη εκδήλωση στο Λονδίνο μέσα στο τριήμερο. Για την ακρίβεια, ο δήμαρχος αυτή την Κυριακή γιορτάζει το Vaisakhi, δηλαδή την Πρωτοχρονιά των Σιχ. Αν θέλετε να ζήσετε την εμπειρία μιας παραδοσιακής αγγλικής Πρωτομαγιάς, σας προτείνω το Sweeps Festival που γίνεται στο Rochester από 2-4 Μαΐου: χορευτικές παραστάσεις, παρελάσεις, ζωντανή μουσική, ψησταριές, μπύρες, λούνα παρκ και άπλετος χώρος για πικ νικ γύρω από τον καθεδρικό ναό και το κάστρο. Ευτυχώς φέτος φαίνεται ότι θα μας ευνοήσει και ο καιρός.

Στο Rochester μπορείτε να πάτε με τρένο από το London Bridge. Υπάρχουν 2 τρένα την ώρα, η διαδρομή είναι 1 ώρα και το εισιτήριο κοστίζει 14 λίρες με επιστροφή. Περισσότερα εδώ. Happy bank holiday!

Αν είσαστε στο Λονδίνο το Σάββατο 9 Μαΐου, μπορείτε να δείτε Morris dancing στην φετεινή Day of Dance που γίνεται όπως πάντα στην Trafalgar Square. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο Time Out.

No comments:

Post a Comment